Jongen met wolk, 2011, bewerkte foto

Het schaduwkind

Ergens was hij meer een denker dan een doener, het werd hem vaak verweten.
Alsof je een keus hebt! Hierbij stilstaan hielp niets. Het was en bleef een feit.
Zo bleef hij dus mooi zitten waar hij zat: op de bank voor het huis, in de pret-
tige schaduw van de lindenbomen.
Hij was kind, enig kind en dat heeft zo zijn gevolgen. Als eigen speelkameraad
blijf je altijd thuis. Zitten en stevig doordromen is dan niet zo’n rare oplossing.
Vaak is hij ontroert door zijn alter-ego. Hij kon niet anders zeggen dat hij het
erg met zichzelf had getroffen. Deze trouwe metgezel was het bovendien altijd
met hem eens. Ruzie was iets voor de domme laag.

Later, inmiddels een groot schrijver, portretteert hij zichzelf graag als drop-out
en zijn winkel als een ’plek waar hij zich op zijn gemak voelt’. Hij is de man
van veeleisende literatuur, die vele blikken opent met de ruwste vorm van
denken. Zijn kindertijd bracht hem daar.
Lezers werden alleen maar beter door zijn vernuft. Grote politieke wijsheden
als altijd zijn er de enen / en altijd de anderen, en altijd / leidt dat tot moord
werden vaak van stal gehaald omdat het zo waar was als een zoet suiker-
klontje. Voorts vielen de thema’s wroeging (weer verzuimd tante Cor in het
rusthuis te bezoeken), geloof en dood op (inmiddels was tante al overleden).
Je kreeg geen prettig leven idee bij deze schrijver. Hij had het zwaar.

Geen wonder dus dat hij in zijn latere jaren sterk verbitterd was. Hij werd
zijn eigen haatproducent, reageerde zich fel af op dichters die zich schuldig
maakten aan kleinburgerlijkheid. Laat de bijl dansen boven hun hersenloze
koppen – was één van zijn vastgeroeste uitdrukkingen en dan moest de bijl
ook nog eens gaan vallen op een onverwacht moment.
Toch mondde het uiteindelijk uit op een prachtige bundel Woede en tijd,
waarin hij zijn woede kon reduceren tot gezonde haat en bloeddorst. Er
stonden mooie gedachten in waar vaak een vervelend grondje van waarheid
in zat. Er was geen speld tussen te krijgen, alles was waar.

Door dit utopisch moment van oprechtheid werd hij niet meer alleen gelezen
door de superrijken. Alles kreeg tenslotte zijn rust, zijn plaats.
Zijn leven was niet geheel voor niets geweest.
Soms werpt een eenzelvig kind zijn vruchten af. Het is niet goed om in je
jeugdpuin te blijven zitten.
We zullen de schrijver dus maar vergeven voor zijn vroege hekelboekje met
die beschamende titel: Een ijzersterke jeugd. Wat een bitter boek is dat!
Zijn duistere kant kennen we nu wel. Evenals het zichtbaar maken van zijn
eigen loodzwaar varken.